Ձեր վստահելի աղբյուրը

Եվրոպայի խորհրդի խորհրդարանական վեհաժողովի դիտորդական առաքելությունը, որը նոյեմբերի 1-ին վերահսկել էր Ադրբեջանում կայացած խորհրդարանական ընտրությունները, տարածել է ընտրությունների վերաբերյալ հայտարարություն։ 

ԵԽԽՎ 28 հոգանոց դիտորդական պատվիրակությունը ղեկավարում էր իսպանացի պատգամավոր Խորդի Շուքլան։ Հայտարարության մեջ ասվում է, որ ընտրություններն անցկացել են Ադրբեջանի ընտրական օրենսգրքին համապատասխան, որն ապահովում է ժողովրդավարական ընտրություններ անցկացնելու իրավական շրջանակ։

Դիտորդական առաքելության անդամները համաձայն են, որ ընտրությունների օրը երկրում եղել է հանգիստ և խաղաղ։ Ուսումնասիրված քվեարկության գործընթացը եղել է համարժեք և ընդհանուր առմամաբ համապատասխանել է միջազգային չափանիշներին։

Դիտորդական առաքելության դիտարկումների և շահագրգիռ կողմերի հետ հանդիպումների հիման վրա, ինչպես ասվում է հայտարարության մեջ, կարելի է ասել, որ ընտրությունների նախապատրաստումը և քվեարկության գործընթացը մասնագիտորեն և տեխնիկապես լավ կազմակերպված է եղել։

Ընտրության ողջ օրը ԵԽԽՎ դիտորդները չեն հայտնել ընտրական օրենսգրքի ոչ մի լուրջ խախտումների մասին։ Սակայն, մի քանի տեղամասերում տեղի են ունեցել չնչին լցոնումներ։ Չնայած դիտորդները չեն կարող հաստատել լցոնոումների աղբյուրը կամ պատասխանատվությունը, ցավ են հայտնում այս պրակտիկայի համար և կոչ անում ԿԸՀ-ին՝ պատշաճ հետաքննել և հաշվետվություն ներկայացնել այս անհարթության մասին։ ինչպես նշվում է, ընտրողների վրա ընտրատարածքում կամ ընտրատարածքի մոտակայքում ճնշումների դեպքեր չեն արձանագրվել։ Ընտրատարածքներում չեն եղել ոստիկաններ կամ որևէ քարոզչություն և քարոզչական նյութեր։
Դիտորդները ողջունելի են համարում 20 տոկոս ընտրատարածքներում վեբ-տեսախցիկների առկայությունը, ինչն առաջարկել էր Վենետիկի հանձնաժողովը։ Մյուս կողմից, դպրոցներում անվտանգության տեսախցիկները պետք է հետագայում ծածկվեն, որպեսզի ամբողջությամբ ապահովվի քվեարկության գաղտնիությունը։ Ընտրական օրը լայն լուսաբանում է ունեցել տեղական լրատվամիջոցներում։
ԵԽԽՎ հայտարարության մեջ ասվում է, որ հաշվարկի ընթացքում նկատված որոշ թերություններ հիմնականում կապված են եղել ընտրական շտաբի աշխատակիցների փորձառության հետ, ինչը, սակայն, չի ազդել վերջնական արդյունքի վրա։ Դիտորդները ԿԸՀ-ին կոչ են անում բարելավել անձնակազմի վերապատրաստումը։

Դիտորդները, սակայն, բացի ընտրական խնդիրներից, նաև ափսոսանքով նշել են, որ Ադրբեջանում մարդու իրավունքների ոլորտում դեռևս լուրջ մտահոգություններ կան, քանի որ մի քանի իրավապաշտպաններ և ՀԿ-ների ակտիվիստներ բանտարկված են տարբեր մեղադրանքներով։

ԵԽԽՎ առաքելությունը նշում է նաև, որ Եվրոպական խորհրդարանը և ԵԱՀԿ/ԺՀՄԻԳ-ը չեն իրականացրել դիտորդական առաքելություն, սակայն ողջունում են բազմաթիվ տեղական և միջազգային դիտորդների ներկայությունը։

Եզրափակելով, պատվիրակությունը նշում է, որ չնայած վերոնշյալ թերություններին, ընտրական մասնակցության զգալի աճ է գրանցվել և քվեարկության և քվեների հաշվման գործընթացի թափանցիկությունը ցույց է տալիս Ադրբեջանի կողմից ձեռնարկված մեկ այլ քայլ առաջ՝ դեպի ազատ, արդար և ժողովրդավարական ընտրություններ և որ այս ընտրությունների արդյունքներն արտահայտում են Ադրբեջանի ժողովրդի կամքը։

ԵԽԽՎ դիտորդական առաքելությունը, այնուամենայնիվ, Ադրբեջանի իշխանություններին կոչ է անում շտապ բարելավել մարդու իրավունքների վիճակը և շարունակել երկրում ժողովրդավարական զարգացումները՝ ընտրություններից հետո։

Առաքելությունը հորդորում է Ադրբեջանի իշխանություններին ուշադիր լինել ԵԽ մարդու իրավունքների հանձնակատարի, Վենետիկի հանձնաժողովի և 2015թ․-ի հունիսի 23-ին ԵԽԽՎ-ում ընդունված 2062՝ «Ադրբեջանում ժողովրդավարական ինստիտուտների գործունեության մասին» բանաձևի առաջարկություններին։

Կարևորվում է նաև մյուս միջազգային կառույցների՝ Եվրոպական խորհրդարանի, ԵԱՀԿ/ԺՀՄԻԳ-ի և ԵԱՀԿ խորհրդարանական վեհաժողովի բացահայտումները՝ կապված նախորդ և ընթացիկ ընտրությունների վերաբերյալ։

ԵԽԽՎ դիտորդական առաքելության հայտարարության մեջ նաև ասվում է, որ քանի որ Ադրբեջանը գտնվում է Վեհաժողովի մոնիտորինգի տակ, խորհուրդ է տրվում Վեհաժողովին շարունակել համագործակցությունը Ադրբեջանի իշխանությունների հետ, որպեսզի Ադրբեջանը կատարի Եվրոպայի խորհրդին անդամակցելու ժամանակ ստանձնած պարտավորություններն ու հանձնառությունները։

Նշենք, որ Ադրբեջանում ԵԽԽՎ դիտորդական առաքելության 3 անդամներ՝ Գերմանիայի պատգամավորներ Ֆրենկ Շվաբեն և Ուտե Ֆինք-Կրամերը, Իռլանդիայի պատգամավոր Մայքլ ՄքՆամարան առանձին կարծիք են ներկայացրել, որում նշում են, որ ցավում են, որ չեն կարող այս ընտրությունները համարել քայլ առաջ՝ դեպի ժողովրդավարական, ազատ և արդար ընտրություններ։

«Թեև ընդունում ենք այս ընտրությունների տեխնիկական և կազմակերպչական ձեռքբերումները, երկրում տիրող իրավիճակը՝ կապված քաղաքական ազատությունների, ազատ արտահայտման և լրատվամիջոցների, հավաքների ազատության հետ, չի ապահովում ազատ և ժողովրդավարական ընտրություններ անցկացնելու համար պայմաններ։

Նախընտրական շրջանը նշանավորվեց մարդու իրավունքների վատթարացմամբ, որը էական նախապայման է ազատ և ժողովրդավարական ընտրությունների համար»,-ասվում է Ադրբեջանի ընտրությունների վերաբերյալ 3 պատգամավորների առանձին կարծիքի մեջ։

Նախորդող` 
ԵԽԽՎ նախագահ. Առանց ԺՀՄԻԳ-ի՝ մենք չենք ունենա Ադրբեջանում ընտրությունների ամբողջական պատկերը
Իլհամ Ալիևը տանուլ է տալիս «Եվրոպական խաղերում»
Թեժ քննարկում Եվրախորհրդարանում․ ընդունվեց Ադրբեջանին խստագույնս դատապարտող բանաձև
Ադրբեջանի պարտությունը ԵԽԽՎ-ում․ զեկույցից հանվեց ադրբեջանցիների համար այդքան ցանկալի «ԼՂ օկուպացիա» տերմինը